Polski film fabularny z 1965 roku w reż.Wojciecha Jerzego Hasa nakręcony według powieści Jana Potockiego.W Polsce film emitowany był w pełnej wersji trwającej 180 minut.W USA oraz Wielkiej Brytanii film został skrócony do 152 i 125 minut.W latach 90 Jerry Garcia,Martin Scorsese i Francis Ford Coppola sfinansowali zrekonstruowanie oryginalnej kopii filmu,który ukazał się na VHS oraz DVD w 2001 r.Wielu światowych twórców,w tym Martin Scorsese,Luis Buñuel,David Lynch,Lars von Trier,Harvey Keitel oraz pisarz Neil Gaiman uważa go za jeden z najwybitniejszych filmów kina światowego.Film"Rękopis znaleziony w Saragossie"ma wiele określeń.Jest
to stylowa komedia kostiumowa,awanturniczy film czy też fantastyczna
baśń z duchami,wisielcami,opętanymi księżniczkami.
Fabuła
Młody oficer Alfons van Worden zmierza do Madrytu
by objąć stanowisko kapitana w gwardii walońskiej.Wbrew przestrogom
swojej służby wybiera najkrótszą drogę,która wiedzie przez góry Sierra Morena.Góry mają podobno być siedliskiem duchów i żywych trupów.Alfons trafia do gospody Venta Quemada.Tam poznaje dwie mauretańskie księżniczki,które w jakimś celu przybyły do Hiszpanii.Alfons przysięga kobietom,że nikomu nie wyjawi tajemnicy ich
spotkania.Spędza z nimi noc,a nad ranem budzi się pod szubienicą braci
Zoto.Błądząc natrafia na dom pustelnika,który opiekuje się obłąkanym
Paszeko.Kolejno swoje historie opowiadają Alfons i Paszeko.Van Worden
nocuje u pustelnika,a następnego dnia znów budzi się pod szubienicą.Zostaje schwytany przez inkwizycję.Podczas tortur Alfonsa wyswobadzają z rąk inkwizycji bracia Zoto i księżniczki.Alfons spotyka następnie kabalistę i przywódcę Cyganów.Mnożą się kolejne opowieści i zadziwiająco zaczynają łączyć się ze sobą.
Produkcja
Film kręcono głównie w Jurze Krakowsko-Częstochowskiej,w okolicach Olsztyna koło Częstochowy.Dekoracje do scen madryckich wybudowano w okolicach Morskiego Oka we Wrocławiu.
Film a powieść Potockiego
Film został nakręcony na podstawie dzieła hrabiego Jana Potockiego,żyjącego na przełomie XVIII i XIX wieku uczonego,pisarza,filozofa,żołnierza,podróżnika i fantasty."Rękopis znaleziony w Saragossie"to jedno z najświetniejszych dzieł europejskiego oświecenia.Powstał w latach 1804-1805,a po raz pierwszy został wydany w roku 1813
po francusku.Przez długie lata był w Polsce nieznany.Na język polski
przełożony został dopiero 34 lata później.Film zachowuje szkatułkową konstrukcję powieści,w której każda kolejna opowieść wywodzi się z poprzedniej.Łączy je postać bohatera,kapitana Alfonsa van Wordena(Zbigniew Cybulski)z gwardii króla Hiszpanii,podróżującego poprzez wzgórza Kastylii do Madrytu i popadającego w najrozmaitsze tarapaty.
Obsada
W kolejności pojawiania się:
- Igor Przegrodzki(żołnierz czytający rękopis)
- Gustaw Lutkiewicz(kapitan czytający rękopis)
- Zbigniew Cybulski(Alfons van Worden)
- Jerzy Kaczmarek(Mosquito)
- Wojciech Skibiński(sługa van Wordena)
- Iga Cembrzyńska(Emina,księżniczka mauretańska)
- Joanna Jędryka(Zibelda,księżniczka mauretańska;w czołówce imię:Stanisława)
- Kazimierz Opaliński(szejk pustelnik)
- Franciszek Pieczka(opętany Paszeko)
- Sławomir Lindner(ojciec van Wordena)
- Aleksander Fogiel(szlachcic walczący z ojcem van Wordena)
- Ryszard Kotys(sługa ojca van Wordena)
- Wacław Kowalski(sługa ojca van Wordena)
- Mirosława Lombardo(Doña Uracca,matka van Wordena)
- Stefan Bartik(właściciel gospody„Pod Krzyżem Maltańskim”)
- Wiesław Gołas(gitarzysta na ślubie ojca van Wordena)
- Bogdan Baer(gość na ślubie ojca van Wordena)
- Ludwik Benoit(ojciec Paszeka)
- Barbara Krafftówna(Camilla de Tormez,macocha Paszeka)
- Pola Raksa(Inezilia,siostra Camilli)
- Jan Kociniak(sługa Paszeka)
- August Kowalczyk(aresztujący van Wordena w imieniu św.Inkwizycji)
- Artur Młodnicki(inkwizytor)
- Bogusław Sochnacki(Señor Zoto)
- Tomasz Zaliwski(Mona,brat Zota)
- Andrzej Polkowski(Chico,brat Zota)
- Adam Pawlikowski(Don Pedro Uzeda,kabalista)
- Gustaw Holoubek(Don Pedro Velasquez,matematyk)
- Beata Tyszkiewicz(Donna Rebeka Uzeda,siostra kabalisty)
- Leon Niemczyk(Don Avadoro,herszt Cyganów)
- Bogusz Bilewski(Cygan)
- Bogumił Kobiela(Señor Toledo)
- Michał Gazda(Aquillar,kawaler maltański)
- Julian Jabczyński(Towald)
- Jan Machulski(hrabia Pena Flor)
- Witold Pyrkosz(potępiony Błażej)
- Krzysztof Litwin(Don Lopez Soarez,syn Don Gaspara)
- Stanisław Igar(Don Gaspar Soarez,ojciec Don Lopeza)
- Józef Pieracki(adwokat rodziny Soarezów)
- Alicja Sędzińska(Hiszpanka w oberży)
- Zdzisław Maklakiewicz(Don Roque Busqueros,natręt)
- Elżbieta Czyżewska(zalotna Frasqueta Salero)
- Janusz Kłosiński(Don Diego Salero,mąż Frasquety)
- Jadwiga Krawczyk(Donna Inez Moro,córka bankiera)
- Jerzy Przybylski(bankier Moro,ojciec Donny Inez)
Nagrody i festiwale
- 1965 r.Edynburg(MFF)wyróżnienie
- 1965 r.San Sebastián(MFF)nagroda CIDALC
- 1965 r.San Sebastián(MFF)Złote Pióro(nagroda Klubu Dziennikarzy Zagranicznych)
- 1969 r.Sitges(MFF Fantastycznych i Grozy)medal specjalny
- 1971 r.Nagroda Krytyki Hiszpańskiej
Film został uznany przez amerykańskiego reżysera Martina Scorsese za jedno z arcydzieł polskiej kinematografii i w 2014 roku został wytypowany przez niego do prezentacji w Stanach Zjednoczonych oraz Kanadzie w ramach festiwalu polskich filmów Martin Scorsese Presents:Masterpieces of Polish Cinema.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz