"Dekalog VIII"

Ósma część cyklu telewizyjnego z 1988 roku w reżyserii Krzysztofa Kieślowskiego,będąca filmową interpretacją ósmego przykazania:Nie mów fałszywego świadectwa przeciw bliźniemu swemu.W czasie okupacji młoda kobieta odmówiła pomocy żydowskiej dziewczynce,gdyż jak twierdziła religia nie pozwala jej na poświadczenie nieprawdy.Czterdzieści lat później kobiety znowu się spotykają starsza Zofia jest profesorem etyki,a młodsza tłumaczką jej prac,która niespodziewanie zjawia się w Warszawie.Okazuje się,że powody,którymi kierowała się wówczas Zofia,były inne od tych,które podała.Zdaniem krytyków dla reżysera opowieść o destrukcyjnej sile kłamstwa była przede wszystkim pretekstem do religijno-filozoficznych rozważań o paradoksie ludzkiego losu i trudnościach z odpowiedzią na pytanie:czym jest właściwie prawda.W głównych rolach wystąpiły Maria Kościałkowska oraz Teresa Marczewska,jej studentka z Akademii Teatralnej.

Obsada

• Maria Kościałkowska Zofia
• Teresa Marczewska Elżbieta Loranz
• Artur Barciś student na wykładzie Zofii
• Wojciech Asiński student na wykładzie Zofii
• Anna Zagórska studentka na wykładzie Zofii
• Tadeusz Łomnicki krawiec
• Marian Opania dziekan
• Bronisław Pawlik sąsiad Zofii
• Ewa Skibińska studentka na wykładzie Zofii
• Krzysztof Rojek człowiek-guma
• Jacek Strzemżalski dozorca w kamienicy przy ul.Noakowskiego
• Jerzy Schejbal ksiądz
• Marek Kasprzyk student

Fabuła

Profesor etyki Zofia(Maria Kościałkowska)przyjeżdża na zajęcia na Uniwersytet Warszawski.Wcześniej zostaje zaproszona do gabinetu dziekana(Marian Opania),gdzie poznaje tłumaczkę swoich prac Elżbietę Loranz(Teresa Marczewska).W audytorium Zofia i jej studenci rozważają różne historie ludzkich dylematów i wyborów.W pewnym momencie o głos prosi Elżbieta,która opowiada o wydarzeniach z czasów II wojny światowej.Bohaterką jej historii jest sześcioletnia Żydówka.Jej opiekunowie poszukują ludzi,którzy zgodziliby się zostać fikcyjnymi rodzicami chrzestnymi.Kiedy wydaje się,że wszystko jest uzgodnione,młodzi małżonkowie,którzy wcześniej wyrazili zgodę na poświadczenie nieprawdy,oświadczają,że nie mogą zdecydować się na kłamstwo,ponieważ wystawienie fałszywego świadectwa jest nie do pogodzenia z ich wiarą.Okazuje się,że kobietą,która wówczas odmówiła pomocy była Zofia,a małą dziewczynką dorosła teraz Elżbieta,która po skończonych zajęciach opowiada pani profesor o swoich wojennych losach.Przeżyła dzięki przypadkowym ludziom na Pradze,których później zabrała ze sobą do Stanów Zjednoczonych.Zofia zaprasza Elżbietę do siebie na kolację;wcześniej kobiety jadą pod dawne mieszkanie pani profesor,w którym była niegdyś mała Elżbieta.W czasie posiłku Zofia tłumaczy powody swojej decyzji.Twierdzi,że wraz z mężem otrzymali informację,że ludzie,do których dziecko miało trafić,pracują dla gestapo.W obawie przed aresztowaniem,odmówili pomocy i podali nieprawdziwy powód swojej decyzji.Elżbieta zostaje na noc u Zofii,a następnego dnia obie odwiedzają starego krawca(Tadeusz Łomnicki),który przed laty miał zostać opiekunem dziewczynki.Jednak mężczyzna kategorycznie odmawia rozmowy o dawnych czasach.

Informacje dodatkowe

• W czasie wykładu Zofii jedna ze studentek,grana przez Ewę Skibińską,opowiada historię kobiety,która musi wybrać między dobrem dziecka a miłością męża.Jest to zarys fabuły"Dekalogu II"
• Sąsiad Zofii filatelista(Bronisław Pawlik)okaże się ojcem bohaterów"Dekalogu X"
• Scenariusz filmu zakładał,że w ostatniej scenie Zofia wchodzi do kościoła i rozmawia o Elżbiecie ze swoim synem-księdzem.Jednak ostatecznie Kieślowski uznał takie zakończenie za zbyt dosłowne i zrezygnował z niego,chociaż scena została nakręcona,a księdza zagrał Jerzy Schejbal