Polski film fabularny z 1974 r.w reż.Andrzeja Wajdy na podstawie powieści Władysława Reymonta pod tym samym tytułem.
Wersje
Nakręcono 3 wersje:
Do roli Lucy Zuckerowej Andrzej Wajda wybrał Violettę Villas,artystka zrezygnowała jednak z udziału w produkcji.Zastąpiła ją Kalina Jędrusik.Film kręciły jednocześnie dwie ekipy operatorskie i trzech operatorów.Nadać miało to akcji gwałtowność i nerwowy rytm oddając charakter życia przemysłowej Łodzi jako pogoni za pieniądzem.Film był krytykowany jako antysemicki głównie przez środowiska żydowskie w USA,ale również na zachodzie Europy.Z tej przyczyny początkowo miał zakaz emisji w Szwecji.Z kolei polscy recenzenci wyrażali przeciwne opinie(B.Nosal oraz Bożena Krzywobłocka),uznając go za film filosemicki,który przedstawia zalety Żydów,a jest zbyt krytyczny wobec Polaków.Nosal widział w nim odniesienia do wydarzeń marca 1968 roku.Władze komunistyczne PRL,które w filmie ujrzały odzwierciedlenie ideologii walki klas,starały się ukierunkowywać dyskusję wokół niego poprzez cenzurę prewencyjną.Cenzurowały narodowościowe interpretacje w publikacjach i wykorzystywały go w propagandzie komunizmu.Tomasz Strzyżewski w swojej książce o peerelowskiej cenzurze publikuje wytyczne dla cenzorów wraz z omówieniem filmu Wajdy przygotowane przez wydział kultury PZPR przeznaczone dla Głównego Urzędu Kontroli Prasy,Publikacji i Widowisk.Mówi o tym informacja cenzorska nr 18 z 16 lipca 1975 roku;tajny dokument zespołu instruktażu GUKPPiW:„Wydaje się celowe wyciszać z wolna dyskusje wokół filmu,nie zezwalać na podnoszenie w dyskusji wtórnych w gruncie rzeczy pierwiastków narodowościowych,a podkreślać pierwiastek klasowy i ewentualnie artystyczny.Stanowczo należy unikać przesadnych pochwał pod adresem Wajdy.Chwalić trzeba dzieło nie zaś autora.Nie wolno kreować Wajdy na barda marksizmu,ale należy podkreślać obiektywną wychowawczo-ideową wartość"Ziemi obiecanej"”.
Obsada
Janina Tur-Kiryłow,Ryszard Bromowicz,Tomasz Lengren,Antoni Byszewski,Mariola Kukuła,Jerzy Stasiuk,Lena Wilczyńska,Zofia Wilczyńska,Andrzej Wohl
Nagrody i wyróżnienia
Wersje
Nakręcono 3 wersje:
- kinowa(179 min)
- telewizyjna(serial 4 odc.łącznie 206 min)
- kinowa z 2000 r.(138 min,reedycja reżyserska,zawierająca ponownie zmontowany materiał z filmu,uzupełniony o niektóre fragmenty z serialu,skrócona przez reżysera,który usunął m.in.jedną ze scen z Kaliną Jędrusik)
Do roli Lucy Zuckerowej Andrzej Wajda wybrał Violettę Villas,artystka zrezygnowała jednak z udziału w produkcji.Zastąpiła ją Kalina Jędrusik.Film kręciły jednocześnie dwie ekipy operatorskie i trzech operatorów.Nadać miało to akcji gwałtowność i nerwowy rytm oddając charakter życia przemysłowej Łodzi jako pogoni za pieniądzem.Film był krytykowany jako antysemicki głównie przez środowiska żydowskie w USA,ale również na zachodzie Europy.Z tej przyczyny początkowo miał zakaz emisji w Szwecji.Z kolei polscy recenzenci wyrażali przeciwne opinie(B.Nosal oraz Bożena Krzywobłocka),uznając go za film filosemicki,który przedstawia zalety Żydów,a jest zbyt krytyczny wobec Polaków.Nosal widział w nim odniesienia do wydarzeń marca 1968 roku.Władze komunistyczne PRL,które w filmie ujrzały odzwierciedlenie ideologii walki klas,starały się ukierunkowywać dyskusję wokół niego poprzez cenzurę prewencyjną.Cenzurowały narodowościowe interpretacje w publikacjach i wykorzystywały go w propagandzie komunizmu.Tomasz Strzyżewski w swojej książce o peerelowskiej cenzurze publikuje wytyczne dla cenzorów wraz z omówieniem filmu Wajdy przygotowane przez wydział kultury PZPR przeznaczone dla Głównego Urzędu Kontroli Prasy,Publikacji i Widowisk.Mówi o tym informacja cenzorska nr 18 z 16 lipca 1975 roku;tajny dokument zespołu instruktażu GUKPPiW:„Wydaje się celowe wyciszać z wolna dyskusje wokół filmu,nie zezwalać na podnoszenie w dyskusji wtórnych w gruncie rzeczy pierwiastków narodowościowych,a podkreślać pierwiastek klasowy i ewentualnie artystyczny.Stanowczo należy unikać przesadnych pochwał pod adresem Wajdy.Chwalić trzeba dzieło nie zaś autora.Nie wolno kreować Wajdy na barda marksizmu,ale należy podkreślać obiektywną wychowawczo-ideową wartość"Ziemi obiecanej"”.
Obsada
- Daniel Olbrychski Karol Borowiecki
- Wojciech Pszoniak Moryc Welt
- Andrzej Seweryn Maks Baum
- Anna Nehrebecka Anka
- Tadeusz Białoszczyński ojciec Karola
- Andrzej Szalawski Herman Buchholz
- Jadwiga Andrzejewska Buchholzowa
- Franciszek Pieczka Müller
- Bożena Dykiel Mada Müller
- Danuta Wodyńska Müllerowa
- Zbigniew Zapasiewicz Kessler
- Jerzy Nowak Zucker
- Kalina Jędrusik Lucy Zuckerowa
- Piotr Fronczewski Horn
- Jerzy Zelnik Stein
- Andrzej Łapicki Trawiński
- Grażyna Michalska Zośka
- Halina Gryglaszewska matka Zośki
- Maciej Góraj Adam Malinowski,brat Zośki
- Stanisław Igar Grünspan
- Marek Walczewski Bum–Bum
- Emilia Krakowska Gitla
- Lidia Korsakówna wdowa
- Bernard Ładysz kupiec rosyjski
- Bogusław Sochnacki Grosglück
- Bohdana Majda Grosglückowa
- Kazimierz Kaczor Kipman
- Jerzy Przybylski lekarz Buchholza
- Mieczysław Waśkowski August,służący Buchholza
- Jan Paweł Kruk Mateusz,służący Borowieckiego
- Alicja Sobieraj służąca Anki
- Krzysztof Majchrzak Socha,chłop z Kurowa
- Janina Grzegorczyk Sochowa,chłopka z Kurowa
- Witold Dederko stary farbiarz
- Wojciech Siemion Wilczek
- Włodzimierz Boruński Halpern
- Zofia Wilczyńska Grünspanowa
- Jerzy Braszka inżynier
Janina Tur-Kiryłow,Ryszard Bromowicz,Tomasz Lengren,Antoni Byszewski,Mariola Kukuła,Jerzy Stasiuk,Lena Wilczyńska,Zofia Wilczyńska,Andrzej Wohl
Nagrody i wyróżnienia
- 2 Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku
- Wielka Nagroda Festiwalu Złote Lwy(ex aequo z filmem"Noce i dnie")
- Wojciech Pszoniak za pierwszoplanową rolę męską
- Tadeusz Kosarewicz za scenografię
- Wojciech Kilar za muzykę
- Nominacja do Oscara w kategorii filmu nieangielskojęzycznego(nagrodę zdobył radziecki film"Dersu Uzała"w reżyserii Akiry Kurosawy)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz